Zorgprogramma Astma

In Gezondheidscentrum Leiden werken wij, de 4 huisartsenpraktijken, Haven Apotheek, Centraal Apotheek, SMC Rijnland Fysiotherapie en Diëtistenpraktijk Goldsmith intensief met elkaar samen om de zorg rondom Astma te verbeteren. Om dit te realiseren hebben wij gezamenlijk het zorgprogramma Astma ontwikkeld. Met dit zorgprogramma willen wij de zorg beter op elkaar aan laten sluiten, maar vooral ook beter met u samenwerken. Naast het geven van duidelijke informatie over uw aandoening en het in kaart brengen van uw algehele conditie ligt de focus vooral op wat u belangrijk vindt in relatie tot uw aandoening Astma. Gezondheidscentrum Leiden biedt u deze multidisciplinaire zorg in directe samenwerking met uw zorgverzekeraar.

Wie vallen er onder het zorgprogramma Astma:

Patiënten vanaf 16 jaar:

  • Met een milde vorm van Astma of allergisch Astma. Dat wil zeggen die dagelijks of heel regelmatig last hebben van hun Astma en hiervoor inhalatie corticosteroïden gebruiken of deze een periode per jaar gebruiken.
  • Met Astma die roken.

Patiënten die jonger zijn of een lichte vorm van (allergisch) Astma hebben en geen inhalatie corticosteroïden gebruiken vallen onder de reguliere zorg in onze huisartsenpraktijken. Patiënten met een ernstige vorm zijn onder behandeling van de longarts of worden daarnaar verwezen.

Het zorgprogramma omvat onder andere:

  • Controle 1 á 2 keer per jaar wanneer de Astma goed onder controle is.
  • Extra controle bij klachten en als de Astma niet onder controle is.
  • Verwijzing andere zorgverleners bij aanhoudende klachten.
  • Begeleiding bij stoppen met roken.

 

Hoe gaat het in zijn werk?

De huisarts bespreekt met u de klachten die kunnen wijzen op Astma en zal verder onderzoek verrichten, ook om andere aandoeningen uit te sluiten. De huisarts zal u doorverwijzen naar de praktijkondersteuner Huisarts (POH) voor het blazen van een longfunctietest ook wel spirometrie genoemd. Als de diagnose Astma is gesteld wordt de behandeling voortgezet door de POH in nauw overleg met de huisarts.
Er wordt gewerkt met een individueel zorgplan. In de toekomst willen wij dit met het digitale programma VitalHealth e-Vita gaan doen waardoor uw zelfmanagement toeneemt en u direct contact heeft met uw praktijkondersteuner.

Wat is het doel van deze zorg?

Als Astma optimaal is ingesteld zijn klachten of beperkingen afwezig of tot een minimum gereduceerd, dit geeft u meer kwaliteit van leven en infecties en longaanvallen worden tot een minimum beperkt. Door de jaarlijkse controle staat u even stil bij de Astma, want soms kan deze langzaam achteruit gaan zonder dat u zich daar bewust van bent. En het zorgprogramma ondersteunt en versterkt uw zelfmanagement.

Hoe ziet de zorg eruit?

Als de Astma goed of redelijk onder controle is, hebt u te maken met de huisarts, POH en de apotheek. Wij noemen dat in ons zorgprogramma de eerste schil.
Jaarlijks heeft u met de POH een gesprek over uw Astma en de eventuele klachten die er zijn. Uitlokkende factoren, belang van bewegen en gezonde voeding. Zo nodig blaast u een spirometrie, er wordt gekeken naar de medicatie en inhalatietechniek.
Wilt u stoppen met roken dan kan de POH u daarbij begeleiden. Zo nodig heeft u ook een consult bij de huisarts. Zijn er problemen met de medicatie dan kan de apotheek u daarbij helpen.

Is de Astma onvoldoende onder controle, dan kan u doorverwezen worden naar andere zorgverleners. De tweede schil.
Het gaat om de volgende zorgverleners:
Dietist: bij overgewicht of voedingsallergie
Fysiotherapeut: voor verbetering van de conditie, verminderen kortademigheid en verbeteren ademhalingstechniek
Logopedie: verbetering ademhaling in combinatie met spreken
POH-GGZ: bij angst, ontstaan door Astma aanvallen of neerslachtigheid door de beperkingen die de Astma heeft op het leven
Longverpleegkundige thuiszorg: saneringsadviezen voor het huis bij ernstig allergisch Astma

Door onze samenwerking en korte lijnen kan dit snel en op maat geregeld worden.

De praktijkondersteuner huisarts (POH)

In Huisartsenscentrum Leiden werken drie praktijkondersteuners (POH) huisarts somatiek. Zij zijn opgeleid u te behandelen en u met uw individueel zorgplan te begeleiden. Zij geven u informatie over het ziektebeeld Astma, het belang van goede behandeling en controle. Zij nemen een longfunctietest af en bespreekt uw klachten.

Daarnaast is bij Astma zelfmanagement heel belangrijk. De POH zal u hierbij begeleiden. De afspraken die u hierover maakt vormen uw individueel zorgplan. Hierbij denken we aan:
  • Lifestyle. Het ziektebeloop kan positief beinvloed worden door verbeteringen aan te brengen op het gebied van bewegen en gezond eten.
  • Stoppen met roken, dit vermindert de astmaklachten en voorkomt dat uw longfunctie onnodig achteruit gaat.
  • Medicatiegebruik. Het juist innemen van de medicatie is van grote invloed op de werkzaamheid en dus uw welbevinden.
  • Omgaan met benauwheid, hoesten en slijm. Hiervoor kunt u technieken leren die door deze regelmatig toe te passen de kwaliteit van leven bevorderen.
  • Exacerbatiemanagement. De toename van benauwdheid door prikkels bijvoorbeeld als gevolg van een infectie kan zeer belastend zijn. Door deze periodes snel te herkennen en er goed op te reageren kunt u deze belasting voor een belangrijk deel wegnemen.
  • Vermijden van prikkels.

    Afhankelijk van de afspraken en klachten volgt er 1 of meer vervolgconsulten. Is alles goed onder controle, dan pas weer over 1 jaar.

Wat doet de apotheek voor u?

Uw apotheker is met zijn team gespecialiseerd in geneesmiddelen. Met alle vragen over uw geneesmiddelen kunt u bij uw apotheek terecht, zoals: welke soorten geneesmiddelen zijn er, hoe werken ze, hoe gebruikt u ze, wat zijn de bijwerkingen, enzovoort.
Daarnaast controleren wij iedere keer als u een nieuw geneesmiddel komt halen of het voorgeschreven geneesmiddel past bij uw gezondheidssituatie en wel samengaat met de geneesmiddelen die u eventueel al gebruikt. Ditzelfde doen wij bij de middelen die u zonder recept bij ons koopt. Dit noemen we zelfzorgmiddelen. Het zou namelijk kunnen zijn dat de werking van uw inhalatie-geneesmiddelen verandert door het gebruik van deze zelfzorgmiddelen.
Bovendien kunnen wij u adviseren over therapietrouw. De apotheek kan een overzicht van uw medicijnen voor u uitprinten. Hierin staan alle gegevens over uw medicatie en over andere zaken als allergieën. Handig als u naar de dokter of apotheek moet op uw reisbestemming.
Moet u medicijnen gebruiken tijdens het vasten? Soms is het mogelijk de vorm, de dosis of de tijd waarop u het medicijn moet innemen aan te passen aan het vasten. Ook hiervoor kunt u bij ons terecht. 
Zoals u ziet, kan de apotheek veel voor u betekenen. Dus mocht u ergens tegenaan lopen over uw behandeling, kunt u altijd bij ons terecht.

Keuze voor soort inhalator

De apotheker kan samen met u bekijken welke inhalator voor u het beste is. Er zijn verschillende soorten inhalatoren. Welke voor u het beste is, hangt af van hoe krachtig u kunt inademen. Dit kan erg verschillen per levensfase. Kinderen en ouderen wisselen hierdoor vaak van type inhalator.

Inhalatie-instructie

Krijgt u voor het eerst medicijnen die u moet inhaleren? Dan kan de apotheker u een uitgebreide instructie geven hoe u het beste kunt inhaleren. Gebruikt u al langere tijd een inhalator? Dan kan uw apotheker met u nagaan of u nog steeds goed inhaleert.

Stoppen met roken

Roken kan uw astma verergeren. In de apotheek kunt u nicotinevervangende middelen kopen die u kunnen helpen bij het stoppen met roken. Uw apotheker kan u advies geven over het gebruik van deze middelen.
Roken kan ook de afbraak van bepaalde medicijnen versnellen. Als u stopt met roken, kan de hoeveelheid van die medicijnen in het bloed toenemen. Hierdoor kunnen ze sterker werken of bijwerkingen geven. U heeft dan een lagere dosering nodig. Geef het dus aan uw apotheker door als u stopt met roken. De apotheker kan dan controleren of de dosering van uw medicijn omlaag moet en dit doorgeven aan uw arts.

Wat doet de fysiotherapeut voor u?

Bij de gespecialiseerde fysiotherapeut krijgt u individuele begeleiding om uw astmaklachten onder controle te brengen. Wij werken graag samen met de patiënt aan zijn doelen en stellen een geschikt behandelplan op. Bij astma focussen wij op ademhalingsoefeningen en conditie. Daarbij geven wij leefstijladviezen mee.
De fysiotherapie kan bijdragen aan de volgende aspecten
  • Verminderen kortademigheid
  • Verbeteren van ademhalingstechniek
  • Verbeteren van het inspanningsvermogen en de fysieke activiteit door verbetering en opbouw van spiermassa
  • Verbeteren van de mucusklaring
  • Verbeteren van kennis, inzicht het zelfmanagement en het vertrouwen voor het uitvoeren van activiteiten

Wat doet de diëtist voor u?

Als er naast Astma nog andere voedingsvragen zijn, is het verstandig om naar de diëtist te gaan. Denk bijvoorbeeld aan onder- of overgewicht, voedselallergieën of andere gerelateerde voedingsvragen. Een goede voedingstoestand draagt eraan bij dat u zich fitter voelt en dat u beter in conditie bent.

Wat is astma?

Astma is een onsteking van de longen. De ontsteking is bij Astma blijvend. Dit betekent dat er altijd kleine ontstekingen zijn in de longen. Dit kan veel klachten veroorzaken.

Heeft uw arts u verteld dat u Astma heeft? Dan herkent u vast de situatie dat uw longen soms erg gevoelig reageren op prikkels, zoals rook, uitlaatgassen, huisstofmijt of huisdieren. U kunt hierdoor benauwd worden of gaan hoesten. Als dit plotseling opkomt, noemen we dat een astma-aanval. Niet iedereen reageert op dezelfde prikkels en het verschilt per persoon hoe erg Astma is. Er zijn verschillende soorten Astma als allergisch Astma, niet-allergisch Astma en inspanningsastma.

Bij een Astma-aanval gebeurt er van alles in de longen. Zodra ze geprikkeld worden door stoffen waar u gevoelig voor bent, zwellen de slijmvliezen in de neus, keel en longen op. De slijmvliezen produceren meer vocht en slijm dan anders. De spiertjes die om de luchtwegen heen zitten, raken verkrampt en trekken samen. Ze maken de luchtwegen smaller. Ademen wordt moeilijker. De longen raken overvol met lucht die niet genoeg ververst wordt. Al deze reacties samen vormen een Astma-aanval. Bij een Astma-aanval kunt u veel minder lucht in- of uitademen dan anders. Dit gevoel kan heel angstig zijn. Het is echter niet direct gevaarlijk.

Astma geeft niet elke dag klachten. Toch is het een ziekte die niet over gaat. Dit komt doordat de longen bij Astma altijd een beetje ontstoken zijn. Dat is niet hetzelfde als een longontsteking: bij een longontsteking zijn de longen meestal ontstoken door een bacterie. Een behandeling met medicijnen geneest de longontsteking vrij snel. Astmaklachten kunnen soms weken tot maanden aanhouden. Bijvoorbeeld na een griep. Soms zijn er periodes waarin u weinig tot niets merkt van uw Astma. Dan lijkt Astma genezen, maar is het niet.

Meer informatie